بزرگمهر لقمان

• ۲. ایرانی‌نماهای فرنگی یا فرنگی‌سازیِ پارسی

نودساتیریان در پیِ فرنگی کردنِ پارسی‌اند و واژه‌هایی سازند ایرانی‌نما، لیک فرنگی!

 آذرکیوان تخمی افشاند که تا امروز بار داده است. سخن درباره‌ی واژه‌های «دساتیری» نیست که تنها بار و بر این درخت‌اند، سخن درباره‌ی تخم یا بُن است که بیرون شدن از زبانِ پارسی است.

بسیاری پس از آذرکیوان واژه‌هایی که او برساخت به کار بردند و برخی واژه‌ها، مانندِ تیمسار، نیز جا افتادند و بسیاری هم، چون آذرکیوان، نیازی ندیدند زبانهای ایرانی و دستورِ زبانِ پارسی درست بشناسند و دست به واژه‌سازی به راهِ او زدند که این جای «نودساتیریان» خوانیمشان.

برایِ آن که نموداری از واژه‌های نودساتیری و روشِ نودساتیریان بنمایانیم، واژه‌هایی چند از «فرهنگِ ریشه‌شناختیِ اخترشناسی ـ اخترفیزیکِ» محمد حیدری ملایری را پیش افکنده و بررسی خواهیم کرد.

• ۱. اوستا‌نمایی

نودساتیریان واژه‌های بیگانه گیرند و رنگِ اوستایی زنند.

اُروَرِ پارسیگ هر چند در برخی از نوشته‌های کهنِ پارسی و نیز فرهنگهایی چند دیده شود، لیک در پارسی رواگی چندان نیافته است. این واژه را توان به ریختِ «اُلوَر» در پارسیِ کاشان یافت که به پرتوِ مادی اندر این گویش بر جای مانده است.